God kent mij door en door en is altijd bij mij

Tekstgedeelte: Psalm 139

Thema van deze overdenking is: God kent mij door en door en is altijd bij mij en de kerntekst vinden we in v.5 en 6: 5 U omgeeft mij van achteren en van voren en U legt uw hand op mij. 6 Het begrijpen is mij te wonderbaar, te verheven, ik kan er niet bij.

David begint deze psalm met te spreken over de alwetendheid van God. God kent ons door en door, God weet alles. David brengt dat niet als een algemene constatering, maar hij maakt het heel persoonlijk. Hij zegt niet: Heer U kent en doorgrond ons, nee, hij zegt: Heer U doorgrond mij en kent mij.God onderzoekt ons gaan en liggen zegt de psalm. Het hebreeuwse woord dat met onderzoekt vertaald is betekent eigenlijk ‘wannen’, of ‘zeven’.

Weet u nog wat wannen is? In Nederland zie je dat niet veel meer gebeuren, maar in Nepal nog wel. Voordat daar de rijst gekookt wordt, wordt het eerst op een grote platte schaal gelegd en dan een aantal keren opgegooid. Op dat moment waait het kaf dat er nog tussen zit eruit en worden ook eventuele andere ongerechtigheden zichtbaar. Op die manier wordt de rijst gezuiverd van het kaf en van vuil.

Zo is het ook met ons leven. Ons leven wordt ook steeds weer opnieuw door God op die manier gezuiverd, als ik het zo mag zeggen. Het kaf wordt er tussenuit geblazen en ongerechtigheden worden zichtbaar, zodat ze verwijderd kunnen worden. Zo laat God ons zien, waar er nog dingen in mijn leven, in uw leven moeten veranderen. Zo wordt tot op de bodem ons wezen uitgezocht.

Dan gaat David verder met: Er is geen woord op mijn tong, of U kent het. Andere vertalingen zeggen: Voordat ik een woord uitspreek, weet U al wat ik ga zeggen. God kent onze gedachten door en door. Hij weet exact wat ons beweegt (en wat niet). Hij kent onze goede kanten en onze zwakheden, Hij kent onze verborgen verlangens en onze motieven. We hoeven dus geen verstoppertje te spelen of ons anders voor te doen dan we zijn naar God! We kunnen geen geheimen voor Hem hebben.

En tegelijk zegt David: U omgeeft mij van achteren en van voren en U legt uw hand op mij.

In feite zegt David hier: God is om me heen en ik ben volkomen in zijn macht! We zijn in Gods macht. Dat is meer dan alleen bescherming! Die gedachten gaan David ver te boven. Hij kan dit alles niet begrijpen.

Is dat erg dat hij dit niet kan begrijpen? Ik denk het niet. Ik denk zelfs dat het goed is om je ervan bewust te zijn en om te erkennen dat we niet alles begrijpen. We kunnen de grootheid van God niet begrijpen, zijn alwetendheid, zijn alomtegenwoordigheid, zijn almacht, zijn liefde. Dat alles gaat ons voorstellingsvermogen ver te boven.

Dan komen we aan het gedeelte, waarin David spreekt over de alomtegenwoordigheid van God.

Is er een plaats waar ik God kan ontvluchten? Is er een plaats waar Hij me niet kan vinden?

Nee zegt David. Die plaats is er niet. Waar ik ook ga, U bent daar ook. Waar ik ook naar toe vlucht, ik kom U daar toch weer tegen. Ook dat is voor ons niet te begrijpen, maar het is waar.

David omschrijft dit op een heel poëtische manier, Hij zegt namelijk:

* U bent in de hemel, maar ook onder de aarde, in het dodenrijk.

* U bent daar waar de zon opgaat, maar ook waar ze ondergaat (voor de Israëlieten ging de zon namelijk in de Middellandse zee onder).

Er is geen plaats waar we ons voor Hem kunnen verbergen. Buiten het bereik van God is er geen plaats waar iets zou kunnen bestaan.

Immanuël, God met ons, daar begint ons geloof. Zonder dat te geloven is alles zonder waarde. Alle andere geloofszaken zijn afgeleiden hiervan. God IS en God IS HIER, zoals Hij zichzelf ook wel “Ik ben” noemt. Daar begint ons geloof.

De schrijver van de Hebreeënbrief zegt: Wie tot God komt, moet geloven dat Hij bestaat en dat Hij een beloner is voor wie Hem ernstig zoeken. God is, met andere woorden God bestaat en God is hier. Gelooft u dat ook, of zijn er toch nog twijfels?

In sommige religies denkt men dat goden in stenen of in een boom of in een dier wonen. Wij weten natuurlijk beter, al zullen we wijs en voorzichtig moeten zijn met zulke mensen te vertellen hoe het dan wel zit. Want God is daar natuurlijk wel, zoals Hij overal is. Maar in tegenstelling tot wat bijvoorbeeld de Hindoes denken, is Hij niet beperkt tot die boom of steen, want God is overal.

En door zijn zoon Jezus Christus is Hij ook onmiddellijk bereikbaar geworden voor iedereen die oprecht naar Hem op zoek is. Dat staat vast en dat is ook een direct gevolg van de alomtegenwoordigheid van God.

Dan vertelt David over de gedachten van God, gedachten waarvan we er velen in de bijbel kunnen vinden. David zegt hier, dat die gedachten heel kostbaar zijn en dat de veelheid aan gedachten van God overweldigend is.

Wat is Gods woord kostbaar, wat zijn zijn gedachten kostbaar en talrijk. Talrijker dan de zandkorrels! Met andere woorden: ontelbaar. Is het niet fantastisch dat we zoveel van God ontvangen hebben? Maar is het tegelijk ook niet verdrietig, dat we er zo weinig gebruik van maken?

De volgende verzen hebben alles te maken met de heiligheid van God. Een heiligheid, die geen zonden kan zien. God haat de zonde en zo ook David. Daarbij spreekt David over de zondaar, die volhardt, die blijft doorgaan met bewust zondigen.

De zondaar die tot berouw komt zal eerder de volgende verzen bidden. Verzen, die min of meer een herhaling zijn van de beginverzen, alleen deze keer in de vorm van een gebed en niet in de vorm van een constatering.

 Doorgrond mij o God en ken mijn hart en test mij en ken mijn gedachten

en leid mij op de eeuwige weg, niet op een heilloze weg.

Het feit dat God altijd aanwezig is in ons persoonlijke leven, voor eenieder individueel, heeft grote consequenties, want hoe reageert u daarop als u daar goed over nadenkt? Heeft u daar wel eens goed over nagedacht, realiseer u zich wat dat betekent? Hoe reageer ik daarop.

Grofweg zijn er 2 reacties denkbaar:

* Of ik ervaar het als bedreigend.

* Of het geeft me rust en zekerheid in het leven.

Het kan bedreigend zijn voor mensen, die zwak in hun geloof zijn. Mensen misschien, die zich nooit echt tot God bekeerd hebben. Ik kan me zo goed voorstellen dat het voor die categorie bedreigend is.

Ik hoorde eens over grote borden op sommige plaatsen langs de snelweg met de tekst: Er bestaat waarschijnlijk geen God. Het ging om een actie van het Humanistisch verbond, waar niet in het bestaan van God gelooft wordt. Als je dat leest zou dat je in verwarring kunnen brengen, maar het kan je ook tot nadenken stemmen.

De zekerheid van het bestaan van God, ook al kunnen we Hem niet zien, en de zekerheid dat Hij altijd bij ons is, is voor de oprechte gelovige echter een bron van troost in tijden van verdriet, een vast punt in tijden dat het tegenzit. Het is niet iets dat je je inbeeldt, het is werkelijkheid. God is dichtbij, Hij is hier. Een zekerheid die ons ook beschermt tegen het doen van verkeerde dingen.

Als bijvoorbeeld in een gezin de ouders niet aanwezig zijn is de kans groot, dat de kinderen kattenkwaad uithalen. Zodra ze echter weten dat papa of mama in de buurt is, passen ze wel op.

Zo is het eigenlijk ook in ons leven. Als we ons er meer van bewust worden, dat God altijd bij ons is, zullen we ook voorzichtiger en beter met ons leven omgaan.

Ik wil afsluiten door v.23 en 24 als een vraag naar u door te spelen.

Durven wij ieder afzonderlijk dit aan God te vragen?

Doe het! Doorgrond mijn hart Heer, test mij en help me de eeuwige weg te volgen, uw weg!

Oefen uzelf in het weten dat God altijd bij u is, dat zal uw leven een nieuwe dimensie geven!         

AMEN